Çalgı Belgeliği

Çalgılar, malzemesi ses olan müzik kültürünün varlığını sürdürmesinde, önemli rol oynar. İnsan, müzikal beğenisini ihtiyacı doğrultusunda geliştirirken, çalgılar da bu müziği seslendirebilecek biçimsel ve teknik özellikleri oluşturur. Zaman içinde çalgı, yalnızca insanla müzik arasında bir aracı değil, müziği yönlendiren bir araca dönüşür. Müzik kültürünü anlamak için; çalgıların ortaya çıkışı, toplumsal yaşamdaki yeri, biçimsel ve tınısal değişimi, coğrafi dağılımının saptanması ile ilgili yapılan çalışmalar, son derece yararlıdır. Çalgıların bulundukları kültürle ilişki kurmak ve bu ilişki üzerinden bilgi üretme sürecini sağlamak, Organoloji biliminin üstlendiği bir görevdir. Ancak bu sürece katkı sunabilmek ve çalışmayı desteklemek için, daha öncesinden yapılması gereken bazı çalışmalara ihtiyaç olduğu kanısındayız. İlk elden yerel kültür verilerinin toplanması ve yerinde tespit edilen malzemenin, Etnomüzikolojik metotlarla incelenmesi bunların başlıcalarından biridir. Belgelik çalışmalarında, Teke Yöresi adı verilen geniş bir coğrafyada, çalgılar üzerine yaptığımız alan araştırmalarına öncelik verdik. Zira daha önceki dönemlerde bölgede yapılan pek çok alan araştırması, çoğunlukla bağlama türevi çalgılara ağırlık vermiş ve ya müzik topluluklarının icra etmesi için derlenen yöre ezgilerinin toplanması üzerine yoğunlaşmıştı. Pek çok özel kişi ve kurumların yöneticisi konumunda şahıslar, yörenin diğer çalgılarıyla ilgilenmemişler; ilgilenenler olduysa da bunlar üzerinde incelemeye yönelik bir girişimde bulunmamışlardır. Biz bu eksikliği görerek, yörenin zengin çalgı birikimini ortaya çıkartmaya yönelen projeler ortaya koyduk.Belgeliğin içeriğindeki malzemenin tamamı da böyle bir çalışmanın bir parçasını oluşturmuştur. Derlemelerimiz ve yöredeki müzik kültürü üzerine incelemelerimiz, salt çalgıları toplamak, onların boyut ve çalım tekniğini tespit etmek yerine, çağdaş Etnomüzikoloji’nin gerektirdiği şekilde yöre kültürüne bir bütün olarak bakmayı zorunlu kılmış ve bizi bu doğrultuda çalışmaya sevk etmiştir. Bu bakımdan çalışmanın içeriğinde de görüleceği gibi, çalgıların kimliğini belirleyen, biçimlendiren ve değişime sebebiyet veren sosyal, tarihsel ve kültürel süreçleri de ele alarak, bu belgeliği ortaya koymaya çalıştık.


TELLİ ÇALGILAR
   Yay ile Çalınanlar
   Mızrap ve El ile Çalınanlar

ÜFLEME ÇALGILAR
   Ağaç Üfleme Çalgılar
   Kemik Üfleme Çalgılar
   Kamış Üfleme Çalgılar

VURMA ÇALGILAR